وقتی ساکنان ارگ آزادی پرونده زیر بغل کوله‌بار می‌بندند
سه شنبه, ۲۸ خرداد ۱۳۹۲، ۱۲:۳۱ ب.ظ
دوران رؤسای ناشناخته سازمان میراث
در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد، سازمان میراث فرهنگی به یکی از پایلوت‌های مهم و اصلی دولت تبدیل شد چه بسا از همین پایلوت بود که چهره‌های کمتر شناخته شده ظهور کردند و پس از اندکی ممارست فرهنگی به سمت‌های قابل توجه سیاسی چون معاون اول رئیس‌جمهور و رئیس دفتر او نائل شدند.
حسین مرعشی، آخرین رئیس سازمان میراث فرهنگی در دوره دولت اصلاحات بود اما با آمدن محمود احمدی‌نژاد او به عنوان اولین عضو از کابینه خاتمی از این سمت کنار گذاشته شد تا جای او را اسفندیار رحیم‌مشایی بگیرد؛ شخصی که از نزدیک‌ترین افراد به احمدی نژاد به حساب می‌آید. اما سازمان میراث فرهنگی طی هشت سال ریاست جمهوری احمدی نژاد با تغییر و تحولات بسیاری رو به رو شد. بخشی از این تغییر و تحولات متوجه سکان مدیریتی این سازمان بود. پس از ریاست مشایی بر سازمان عریض و طویل میراث فرهنگی کشور؛ نوبت به حمید بقایی رسید که روی صندلی ریاست سازمان میراث فرهنگی بنشیند و مشایی در مقامی والاتر، رئیس دفتر رئیس‌جمهور شود، هر چند قرار بود که او به مقام معاون اول رئیس‌جمهور نائل بیاید. حمید بقایی مدت زمان نسبتاً طولانی‌تری رئیس سازمان میراث فرهنگی بود. او در دوره خود روابط سازمان میراث فرهنگی با موزه لوور فرانسه را قطع شده اعلام کرد و منشور حقوق بشر کوروش نیز در دوره او ورود و نمایشی غیرمنتظره را در موزه ملی تهران داشت؛ اتفاقی که شایعات و حاشیه‌های فراوانی مبنی بر تقلبی بودن منشور وارد شده به ایران را با خود به همراه داشت. اما صندلی ریاست سازمان میراث فرهنگی برای حمید بقایی نیز به سکوی پرشی تبدیل شد و او پس از برکناری از سمت ریاست این سازمان به عنوان معاون اجرایی و سرپرست نهاد ریاست جمهوری برگزیده شد. تغییر و تحولات سکان مدیریتی سازمان میراث فرهنگی بعد از بقایی نیز کماکان ادامه پیدا کرد و پس از او روح‌الله احمدزاده کرمانی در یک دوره شش ماهه ریاست این سازمان را بر عهده داشت. او خیلی زود به همراه گروه جدیدی که وارد سازمان میراث فرهنگی کرده بود استعفا داد و جایش را سید حسن موسوی، معاون سرمایه‌گذاری اسبق سازمان در زمان ریاست مشایی گرفت اما سید حسن موسوی نیز خیلی زود به ارتقای سمتی دست یافت و با حکم رئیس‌جمهور به جای مشایی، رئیس دفتر رئیس‌جمهور شد. به جای او در واپسین روزهای سال گذشته، محمد‌شریف ملک‌زاده بر صندلی ریاست سازمان میراث فرهنگی نشست و وی که پیش‌تر به دلیل اتهامات مالی بازداشت شده بود تا کنون همچنان در این سمت حضور دارد.
در طول هشت سال ریاست جمهوری احمدی نژاد، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور اتفاقات مختلفی را پشت سر گذاشت. موفقیت در‌خور‌توجهی این سازمان را می‌توان رشد ۷۰ درصدی ثبت جهانی آثار تاریخی و ملموس دانست، در حالی که تا سال ۸۴ تنها هفت اثر تاریخی ایرانی در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسیده بود اما ازسال ۸۴ به بعد شش اثر دیگر نیز ثبت جهانی شد و شمار آثار جهانی تاریخی ایران را به ۱۳ اثر رساند.
همچنین در حالی که تا پیش از سال ۸۴ هیچ اثری از ایران در لیست میراث معنوی جهانی قرار نداشت، از سال ۸۴ تا کنون هفت اثر معنوی ثبت جهانی شده است، اما در عین حال این سازمان و زیر مجموعه‌هایش در طول هشت سال ریاست دولت نهم و دهم با چالش‌ها، مسائل و مشکلات متعددی نیز دست به گریبان بودند. تصمیمات سلیقه‌ای مدیرانی که تخصص‌شان هیچ تناسبی با پست‌ها و منصب‌هایشان نداشت، تغییرات پی‌درپی مدیریتی، بی‌سرانجام باقی ماندن برنامه‌های کوتاه مدت مدیران موقتی این سازمان و نیز ارائه آمارهای شائبه‌برانگیز از عمده حرف و حدیث‌هایی است که این سازمان در طول این مدت هشت ساله با آن رو به رو بود.
خانم میکروب‌شناس رئیس موزه می‌شود
از جمله مصادیق انتصاب‌های غیرتخصصی در منصبهای مهم زیرمجموعه‌ای این سازمان، انتصاب آزاده اردکانی به سمت رئیس موزه ملی ایران بود. اردکانی با مدرک لیسانس میکروب‌شناسی به این سمت دست یافت و گفته می‌شود که پیش از آن معلم زبان انگلیسی مشایی و احتمالاً احمدی‌نژاد بوده است. راه‌اندازی شبکه گردشگری نیز برنامه کوتاه مدت دیگری بود که با پایان دولت همچنان طلسمش باز نشد. همچنین سازمان میراث فرهنگی در دولت نهم و دهم همواره از رشد گردشگری خارجی کشور خبر داده است، در حالی که بعضاً این سازمان رشد دو رقمی را برای ورود گردشگر به کشور تخمین زده است، اما آژانس‌های جهانگردی داخل ایران در طول این مدت شرح حال متفاوتی را درباره وضعیت ورود گردشگر به کشور توصیف کرده‌اند، هر چند به استناد تورگردانان و آژانس‌داران در اولین ماه سال ورودی گردشگر به ایران رشد خوبی را تجربه کرد؛ رشدی تحت تأثیر بالارفتن بهای ارز و بروز تنش در کشورهای دیگر که گمان می‌رفت با مدیریت صحیح و استراتژیک رشدی ادامه‌دار باشد. هر چند در ادامه تصمیماتی مبنی بر ارزی شدن نرخ برخی هتل‌های کشور اتخاذ شد و هم اکنون اوضاع گردشگری بین‌المللی کشور تعریف چندانی ندارد.
میراث فرهنگی، سازمان استراتژیک دولت
سازمان میراث فرهنگی به عنوان ارگانی که از آن به عنوان یکی از پایلوت‌های اصلی و استراتژیک دولت نهم و دهم یاد می‌شود، در واپسین روزهای این دولت و در آستانه انتخابات ریاست جمهوری ایران نیز تبدیل به کمپین انتخاباتی شد، آن هم پس از آنکه این سازمان درصدد برگزاری مراسم تجلیل از خادمان سفر در استادیوم ۱۰۰ هزار نفری آزادی بر آمد و سپس یکی دیگر از برنامه‌هایش را نیز در سالن آزادی برگزار کرد؛ اقدامی که بسیاری از آن به عنوان یک حرکت تبلیغاتی یاد کردند.
از این حیث پیش‌بینی می‌شود که با روی کار آمدن حسن روحانی نیز اولین تغییرات بر ساختار و منصبهای دولت نهم و دهم از این سازمان آغاز شود، همچنان که در نخستین دور ریاست احمدی‌نژاد نیز اولین تغییر از این سازمان آغاز شده بود، همچنان که روحانی در اولین گفت‌و‌گوی خود با مجری رسانه ملی نیز از نادر کاندیداهایی بود که بحث گردشگری و لزوم برنامه‌ریزی درباره آن را در سخنان خود گنجاند. میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با روی کارآمدن رئیس‌جمهور منتخب مردمی به آرزوها و آمال بسیاری چشم امید دارد؛ به اهداف بلندمدتی چون چشم‌انداز سال ۱۴۰۴ که قرار بود ایران را به ورود سالانه ۲۰ میلیون گردشگر خارجی به کشور سوق دهد، هر چند نمودار پیشرفت در این حوزه بنا به اتفاقات ریز و درشت مختلفی ساکن باقی مانده است.
پیشرفت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کشور به همکاری بخش دولتی و خصوصی و نیز توسعه زیرساخت‌های این بخش امید بسته است و به نظر می‌رسد که بهترین نسخه برای این سازمان، در هم شکستن برخی انحصار‌طلبی‌ها و دادن اجازه به متخصصان جهت ورود به این حوزه است. در هر صورت دولت دهم تا ۱۰ مرداد کماکان در پاستور حضور خواهد داشت و از این تاریخ به بعد زمان، زمان آزمون برای دولتی خواهد بود که با وعده‌های بسیار در حوزه گردشگری و میراث فرهنگی قدم به گود تبلیغاتی خود گذاشته و گوی را از دیگر رقبا ربوده است و حالا میدانی را در اختیار دارد برای تاختن.
در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد، سازمان میراث فرهنگی به یکی از پایلوت‌های مهم و اصلی دولت تبدیل شد چه بسا از همین پایلوت بود که چهره‌های کمتر شناخته شده ظهور کردند و پس از اندکی ممارست فرهنگی به سمت‌های قابل توجه سیاسی چون معاون اول رئیس‌جمهور و رئیس دفتر او نائل شدند.
حسین مرعشی، آخرین رئیس سازمان میراث فرهنگی در دوره دولت اصلاحات بود اما با آمدن محمود احمدی‌نژاد او به عنوان اولین عضو از کابینه خاتمی از این سمت کنار گذاشته شد تا جای او را اسفندیار رحیم‌مشایی بگیرد؛ شخصی که از نزدیک‌ترین افراد به احمدی نژاد به حساب می‌آید. اما سازمان میراث فرهنگی طی هشت سال ریاست جمهوری احمدی نژاد با تغییر و تحولات بسیاری رو به رو شد. بخشی از این تغییر و تحولات متوجه سکان مدیریتی این سازمان بود. پس از ریاست مشایی بر سازمان عریض و طویل میراث فرهنگی کشور؛ نوبت به حمید بقایی رسید که روی صندلی ریاست سازمان میراث فرهنگی بنشیند و مشایی در مقامی والاتر، رئیس دفتر رئیس‌جمهور شود، هر چند قرار بود که او به مقام معاون اول رئیس‌جمهور نائل بیاید. حمید بقایی مدت زمان نسبتاً طولانی‌تری رئیس سازمان میراث فرهنگی بود. او در دوره خود روابط سازمان میراث فرهنگی با موزه لوور فرانسه را قطع شده اعلام کرد و منشور حقوق بشر کوروش نیز در دوره او ورود و نمایشی غیرمنتظره را در موزه ملی تهران داشت؛ اتفاقی که شایعات و حاشیه‌های فراوانی مبنی بر تقلبی بودن منشور وارد شده به ایران را با خود به همراه داشت. اما صندلی ریاست سازمان میراث فرهنگی برای حمید بقایی نیز به سکوی پرشی تبدیل شد و او پس از برکناری از سمت ریاست این سازمان به عنوان معاون اجرایی و سرپرست نهاد ریاست جمهوری برگزیده شد. تغییر و تحولات سکان مدیریتی سازمان میراث فرهنگی بعد از بقایی نیز کماکان ادامه پیدا کرد و پس از او روح‌الله احمدزاده کرمانی در یک دوره شش ماهه ریاست این سازمان را بر عهده داشت. او خیلی زود به همراه گروه جدیدی که وارد سازمان میراث فرهنگی کرده بود استعفا داد و جایش را سید حسن موسوی، معاون سرمایه‌گذاری اسبق سازمان در زمان ریاست مشایی گرفت اما سید حسن موسوی نیز خیلی زود به ارتقای سمتی دست یافت و با حکم رئیس‌جمهور به جای مشایی، رئیس دفتر رئیس‌جمهور شد. به جای او در واپسین روزهای سال گذشته، محمد‌شریف ملک‌زاده بر صندلی ریاست سازمان میراث فرهنگی نشست و وی که پیش‌تر به دلیل اتهامات مالی بازداشت شده بود تا کنون همچنان در این سمت حضور دارد.
در طول هشت سال ریاست جمهوری احمدی نژاد، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور اتفاقات مختلفی را پشت سر گذاشت. موفقیت در‌خور‌توجهی این سازمان را می‌توان رشد ۷۰ درصدی ثبت جهانی آثار تاریخی و ملموس دانست، در حالی که تا سال ۸۴ تنها هفت اثر تاریخی ایرانی در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسیده بود اما ازسال ۸۴ به بعد شش اثر دیگر نیز ثبت جهانی شد و شمار آثار جهانی تاریخی ایران را به ۱۳ اثر رساند.
همچنین در حالی که تا پیش از سال ۸۴ هیچ اثری از ایران در لیست میراث معنوی جهانی قرار نداشت، از سال ۸۴ تا کنون هفت اثر معنوی ثبت جهانی شده است، اما در عین حال این سازمان و زیر مجموعه‌هایش در طول هشت سال ریاست دولت نهم و دهم با چالش‌ها، مسائل و مشکلات متعددی نیز دست به گریبان بودند. تصمیمات سلیقه‌ای مدیرانی که تخصص‌شان هیچ تناسبی با پست‌ها و منصب‌هایشان نداشت، تغییرات پی‌درپی مدیریتی، بی‌سرانجام باقی ماندن برنامه‌های کوتاه مدت مدیران موقتی این سازمان و نیز ارائه آمارهای شائبه‌برانگیز از عمده حرف و حدیث‌هایی است که این سازمان در طول این مدت هشت ساله با آن رو به رو بود.
خانم میکروب‌شناس رئیس موزه می‌شود
از جمله مصادیق انتصاب‌های غیرتخصصی در منصبهای مهم زیرمجموعه‌ای این سازمان، انتصاب آزاده اردکانی به سمت رئیس موزه ملی ایران بود. اردکانی با مدرک لیسانس میکروب‌شناسی به این سمت دست یافت و گفته می‌شود که پیش از آن معلم زبان انگلیسی مشایی و احتمالاً احمدی‌نژاد بوده است. راه‌اندازی شبکه گردشگری نیز برنامه کوتاه مدت دیگری بود که با پایان دولت همچنان طلسمش باز نشد. همچنین سازمان میراث فرهنگی در دولت نهم و دهم همواره از رشد گردشگری خارجی کشور خبر داده است، در حالی که بعضاً این سازمان رشد دو رقمی را برای ورود گردشگر به کشور تخمین زده است، اما آژانس‌های جهانگردی داخل ایران در طول این مدت شرح حال متفاوتی را درباره وضعیت ورود گردشگر به کشور توصیف کرده‌اند، هر چند به استناد تورگردانان و آژانس‌داران در اولین ماه سال ورودی گردشگر به ایران رشد خوبی را تجربه کرد؛ رشدی تحت تأثیر بالارفتن بهای ارز و بروز تنش در کشورهای دیگر که گمان می‌رفت با مدیریت صحیح و استراتژیک رشدی ادامه‌دار باشد. هر چند در ادامه تصمیماتی مبنی بر ارزی شدن نرخ برخی هتل‌های کشور اتخاذ شد و هم اکنون اوضاع گردشگری بین‌المللی کشور تعریف چندانی ندارد.
میراث فرهنگی، سازمان استراتژیک دولت
سازمان میراث فرهنگی به عنوان ارگانی که از آن به عنوان یکی از پایلوت‌های اصلی و استراتژیک دولت نهم و دهم یاد می‌شود، در واپسین روزهای این دولت و در آستانه انتخابات ریاست جمهوری ایران نیز تبدیل به کمپین انتخاباتی شد، آن هم پس از آنکه این سازمان درصدد برگزاری مراسم تجلیل از خادمان سفر در استادیوم ۱۰۰ هزار نفری آزادی بر آمد و سپس یکی دیگر از برنامه‌هایش را نیز در سالن آزادی برگزار کرد؛ اقدامی که بسیاری از آن به عنوان یک حرکت تبلیغاتی یاد کردند.
از این حیث پیش‌بینی می‌شود که با روی کار آمدن حسن روحانی نیز اولین تغییرات بر ساختار و منصبهای دولت نهم و دهم از این سازمان آغاز شود، همچنان که در نخستین دور ریاست احمدی‌نژاد نیز اولین تغییر از این سازمان آغاز شده بود، همچنان که روحانی در اولین گفت‌و‌گوی خود با مجری رسانه ملی نیز از نادر کاندیداهایی بود که بحث گردشگری و لزوم برنامه‌ریزی درباره آن را در سخنان خود گنجاند. میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با روی کارآمدن رئیس‌جمهور منتخب مردمی به آرزوها و آمال بسیاری چشم امید دارد؛ به اهداف بلندمدتی چون چشم‌انداز سال ۱۴۰۴ که قرار بود ایران را به ورود سالانه ۲۰ میلیون گردشگر خارجی به کشور سوق دهد، هر چند نمودار پیشرفت در این حوزه بنا به اتفاقات ریز و درشت مختلفی ساکن باقی مانده است.
پیشرفت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کشور به همکاری بخش دولتی و خصوصی و نیز توسعه زیرساخت‌های این بخش امید بسته است و به نظر می‌رسد که بهترین نسخه برای این سازمان، در هم شکستن برخی انحصار‌طلبی‌ها و دادن اجازه به متخصصان جهت ورود به این حوزه است. در هر صورت دولت دهم تا ۱۰ مرداد کماکان در پاستور حضور خواهد داشت و از این تاریخ به بعد زمان، زمان آزمون برای دولتی خواهد بود که با وعده‌های بسیار در حوزه گردشگری و میراث فرهنگی قدم به گود تبلیغاتی خود گذاشته و گوی را از دیگر رقبا ربوده است و حالا میدانی را در اختیار دارد برای تاختن.
